วันที่ 20 พฤศจิกายนของทุกปี เป็น “วันสิทธิเด็กสากล” (Universal Children's Day) ที่องค์การสหประชาชาติ (UN) กำหนดขึ้น เพื่อเตือนให้สังคมทั่วโลกตระหนักว่า “เด็กทุกคนมีสิทธิเท่าเทียมกัน” ไม่ว่าจะเป็นเด็กหญิงหรือเด็กชาย เด็กที่มีความบกพร่อง หรือเด็กที่มาจากวัฒนธรรม ศาสนา หรือชนชาติใด เด็กทุกคนควรได้รับโอกาสในการมีชีวิตที่ปลอดภัย ได้รับการคุ้มครอง และเติบโตอย่างมีคุณภาพ
ทำไม “สิทธิเด็ก” ถึงสำคัญ
สิทธิเด็ก คือ สิ่งที่เด็กทุกคนที่มีอายุตั้งแต่ 0-18 ปี ควรได้รับเมื่อเกิด ซึ่งเป็นเรื่องพื้นฐานที่ทุกคนตระหนักและให้ความสำคัญ เพราะไม่ใช่เพียงหน้าที่ของรัฐบาลหรือองค์กรใดองค์กรหนึ่งเท่านั้น แต่เป็น “ความรับผิดชอบร่วมกันของทุกคนในสังคม”
เพื่อคุ้มครองสิทธิขั้นพื้นฐานของเด็กทุกคน องค์การสหประชาชาติ (UN) จึงได้กำหนด อนุสัญญาว่าด้วยสิทธิเด็ก (Convention on the Rights of the Child) ขึ้นในปี พ.ศ. 2532 โดยมีเนื้อหา 54 ข้อ ครอบคลุมหลักสิทธิพื้นฐานของเด็ก 4 ด้านสำคัญ ได้แก่
1. สิทธิที่จะมีชีวิตรอด (The Right to Survival)
เด็กทุกคนมีสิทธิที่จะเกิดและเติบโตอย่างปลอดภัย ได้รับการดูแลด้านสุขภาพ โภชนาการ และการเลี้ยงดูที่เหมาะสม แม้จะมีความบกพร่องทางร่างกายหรือจิตใจก็ตาม
2. สิทธิในการได้รับการคุ้มครอง (The Right to Protection)
เด็กมีสิทธิที่จะได้รับการปกป้องจากความรุนแรง การล่วงละเมิด การใช้แรงงานผิดกฎหมาย รวมถึงการถูกแสวงหาประโยชน์ทุกรูปแบบ
3. สิทธิในการพัฒนา (The Right to Development)
เด็กทุกคนควรได้รับการศึกษา การส่งเสริมพัฒนาการทั้งร่างกายและจิตใจ เพื่อให้เติบโตเป็นผู้ใหญ่ที่มีคุณภาพและสามารถพึ่งพาตนเองได้
4. สิทธิในการมีส่วนร่วม (The Right to Participation)
เด็กมีสิทธิแสดงความคิดเห็นอย่างอิสระ ได้รับฟัง และมีส่วนร่วมในการตัดสินใจในเรื่องที่มีผลต่อชีวิตและอนาคตของตนเอง
สิทธิทั้งหมดนี้ตั้งอยู่บนหลัก “ไม่เลือกปฏิบัติ” และคำนึงถึง “ประโยชน์สูงสุดของเด็ก” เป็นสำคัญ
มูลนิธิเด็กโสสะฯ กับการส่งเสริมสิทธิเด็กในประเทศไทย
มูลนิธิเด็กโสสะฯ ตระหนักถึงความสำคัญของ “สิทธิเด็ก” ซึ่งเป็นรากฐานสำคัญในการเติบโตและพัฒนาศักยภาพของเด็กอย่างเต็มที่ เด็กทุกคนควรได้รับโอกาสในการเรียนรู้ การแสดงออก และการมีส่วนร่วมในสังคมอย่างเท่าเทียม
โดย มูลนิธิฯ ร่วมกับ เครือข่ายสิทธิเด็กแห่งประเทศไทย ได้จัดกิจกรรม อบรมเชิงปฏิบัติการเพื่อตรวจสอบข้อมูลและจัดทำ “รายงานทางเลือกอนุสัญญาว่าด้วยสิทธิเด็ก ฉบับเด็กเป็นผู้ให้ข้อมูล” ซึ่งเป็นกระบวนการสำคัญที่เปิดโอกาสให้เด็กและเยาวชนได้มีส่วนร่วมอย่างแท้จริงในการสะท้อนเสียงของตนเองในประเด็นสิทธิเด็ก ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึง พลังและศักยภาพของเด็กและเยาวชนไทย ที่พร้อมจะเป็น “ผู้ขับเคลื่อนอนาคตของตนเอง” อย่างแท้จริง
ในกิจกรรมดังกล่าว มีตัวแทนเยาวชนจากหมู่บ้านเด็กโสสะฯ เข้าร่วมอย่างกระตือรือร้น เพื่อสะท้อนความคิดเห็นและประสบการณ์จริงในประเด็นที่เกี่ยวข้องกับชีวิตประจำวันของเด็ก เช่น สุขภาพกาย สุขภาพจิต โรคไม่ติดต่อ การอนามัยเจริญพันธุ์ และปัญหาการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น ซึ่งล้วนเป็นเรื่องสำคัญที่ต้องได้รับการใส่ใจจากทุกภาคส่วนของสังคม
นอกจากนี้ มูลนิธิเด็กโสสะฯ ยังคงดำเนินงานอย่างต่อเนื่องเพื่อส่งเสริมให้เด็กทุกคนได้รับสิทธิที่พึงมี ผ่านกิจกรรมและการอบรมหลากหลายด้าน ทั้งการศึกษา การเสริมพลังเยาวชน และการสร้างความเข้าใจเรื่อง #สิทธิเด็ก รวมถึงการให้ความรู้แก่เจ้าหน้าที่ “แม่” และ “น้า” ผู้ดูแลเด็กในหมู่บ้านเด็กโสสะฯ เพื่อให้ทุกคนเข้าใจหลักสิทธิเด็กอย่างลึกซึ้ง และสามารถนำไปประยุกต์ใช้ได้จริงในชีวิตประจำวัน
ร่วมเป็นส่วนหนึ่งในการส่งเสริมสิทธิเด็กให้กับครอบครัวโสสะ ได้ที่ เว็บไซต์ https://www.sosthailand.org/donate-now
และรับชมคลิป Never Ending Family : ครั้งแรกที่เด็กกำพร้าจะได้ถ่ายรูปกับครอบครัว ได้ที่ https://youtu.be/7HEu1ANr6c4
