รมว.วัฒนธรรม สนับสนุนเสนอพื้นที่เมืองน่านเก่าอายุกว่า 1,000 ปี ต่อยูเนสโกเป็นมรดกโลกแห่งแรกของไทย แต่ต้องใช้เวลาหลายปี ด้านผู้ว่าฯ น่าน แนะใช้ชื่อ “มรดกวัฒนธรรมล้านนา” ระบุสะท้อนภาพได้อย่างชัดเจน
คุณหญิงไขศรี ศรีอรุณ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม (วธ.) เปิดเผยถึงการผลักดันพื้นที่อนุรักษ์เมืองเก่าจังหวัดน่านเป็นมรดกโลกเตรียมเสนอต่อองค์การศึกษา วิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (ยูเนสโก) ว่า ได้เดินทางไปตรวจเยี่ยมโครงการศูนย์วัฒนธรรมไทยสายใยชุมชน บ้านบ่อสวก อำเภอเมือง จังหวัดน่าน โดยมีผู้ว่าราชการจังหวัดน่านและคณะร่วมเดินทางด้วย จากนั้นไปดูพื้นที่อนุรักษ์เมืองเก่าน่าน โดยนายสโรช รัตนมาศ หัวหน้าวัฒนธรรมจังหวัดน่านได้หารือกับตน ว่า คณะกรรมการดำเนินงานโครงการมรดกน่านสู่มรดกโลกเตรียมเสนอต่อยูเนสโกอีกครั้ง จากที่เสนอไปครั้งก่อน แต่ได้หยุดชะงักไปหลายปี จึงยังไม่มีความคืบหน้า เบื้องต้นตนเห็นด้วยที่นำเสนออีกครั้ง เพราะจากที่เห็นใจกลางเมืองน่านมีความเปลี่ยนแปลงทางวัฒนธรรมไม่มาก มีสถาปัตยกรรมล้านนา วัดพระธาตุช้างค้ำวรวิหาร วัดภูมินทร์ วัดหัวข่วง บ้านเรือนไม้ของเจ้านายที่ชาวน่านเรียกว่า คุ้มหลวง อยู่มาก อาคารจำกัดความสูงไม่เกิน 3-5 ชั้น ควบคุมแหล่งบันเทิงไม่ให้เปิดในพื้นที่อนุรักษ์ อีกทั้งต้องของบประมาณจากรัฐบาลในการนำสายไฟฟ้าลงใต้ดินต้องใช้งบหลายสิบล้านบาท การรื้อสถานราชการบางแห่งเพื่อปรับภูมิทัศน์ให้สวยงาม ซึ่งการดำเนินการเหล่านี้ไม่ใช่เรื่องง่าย ดังนั้น คาดว่า ต้องใช้เวลาหลายปีในการเสนอเมืองน่านเป็นมรดกโลก
ด้านนายสมพงษ์ อนุยุทธพงศ์ ผู้ว่าราชการจังหวัดน่าน กล่าวว่า การเสนอชื่อเมืองน่านเก่าเป็นเมืองมรดกโลกทางวัฒนธรรมนั้น นายปองพล อดิเรกสาร ได้เคยแนะให้เปลี่ยนชื่อเป็น “มรดกวัฒนธรรมล้านนา” ดีกว่า เนื่องจากมีวัตถุประสงค์ไม่แตกต่างจากที่เสนอให้เป็นมรดกโลกมากนัก ทั้งเป็นการรักษาเอกลักษณ์ของเมืองโบราณล้านนาไว้อีกด้วย หากเสนอเป็นมรดกโลกต้องปรับเปลี่ยนส่วนราชการ บ้านเรือน อาคาร
นายสโรช กล่าวว่า เมืองน่านมีอายุกว่า 1,000 ปี ชั้นในของเมืองได้รับการประกาศเป็นเมืองเก่าแห่งแรกของไทยตามมติคณะรัฐมนตรี (ครม.) ที่ผ่านมา และได้รับการขึ้นทะเบียนบัญชีรายชื่อเบื้องต้นแหล่งมรดกโลกทางวัฒนธรรมของไทยอยู่ในอันดับที่ 8 เมื่อปี 2547 จากคณะกรรมการแห่งชาติว่าด้วยอนุสัญญาคุ้มครองมรดกโลก ซึ่งได้ให้ข้อเสนอแนะคณะทำงานจัดทำรายละเอียดข้อมูลพื้นที่ทางประวัติ ศาสตร์น่านเพิ่มเติม ตอนนี้มีความพร้อมแล้วที่เสนอในปี 2551 การจัดวางผังเมืองยังใช้กฎหมายระเบียบเมืองเก่าช่วยควบคุมความสูงของอาคารและแหล่งบันเทิงในเขตเมืองชั้นในประมาณ 2 กิโลเมตร ดำเนินการอนุรักษ์และพัฒนาด้านต่างๆ โดยของบรัฐบาลเอาสายไฟฟ้าลงใต้ดิน ย้ายสถานราชการเปิดพื้นที่ให้โล่งทางสายตา