นายอนุทิน ชาญวีรกูล นายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทยจะเป็นประธานการประชุมคณะกรรมการนโยบายและบริหารข้าวแห่งชาติ (นบข.) ครั้งแรก 2568 ในวันที่ 18 พฤศจิกายนนี้ โดยวาระการประชุมจะมีการแต่งตั้งคณะอนุกรรมการ นบข. ด้านการผลิตและการตลาด หลังมีคำสั่งนายกรัฐมนตรีแต่งตั้ง นบข. ชุดใหม่ อีกทั้งยังคาดว่าจะหารือประเด็นสำคัญในการประเมินสถานการณ์ข้าวในตลาดโลก รวมถึงราคาข้าวที่ตกต่ำลง เพื่อกำหนดนโยบายการบริหารจัดการข้าวอย่างครบวงจร ตลอดจนพิจารณาแนวทางช่วยเหลือเกษตรกร
ก่อนหน้านี้ นายอนุทิน ได้ลงนามคำสั่งสำนักนายกรัฐมนตรีในการแต่งตั้งคณะกรรมการนโยบายและบริหารข้าวแห่งชาติ เพื่อให้การบริหารจัดการและแก้ไขปัญหาข้าวมีเอกภาพและเกิดผลต่อเกษตรกร ระบบการผลิต การตลาด และการแปรรูปข้าวอย่างเป็นระบบ โดยนายกรัฐมนตรีเป็นประธาน มีรองนายกรัฐมนตรีตามทีนายกรัฐมนตรีมอบหมายเป็นรองประธาน รัฐมนตรี 4 กระทรวงหลักได้แก่ คลัง เกษตรฯ พาณิชย์ และมหาดไทยเป็นกรรมการ รวมทั้งปลัดกระทรวง และหัวหน้าหน่วยงานด้านเศรษฐกิจและเกษตร ตลอดจนภาคเอกชนและผู้เกี่ยวข้องเป็นกรรมการด้วย โดยปลัดกระทรวงพาณิชย์เป็นกรรมการและเลขานุการ และอธิบดีกรมการค้าภายใน กรมการค้าต่างประเทศและกรมการข้าว ทำหน้าที่กรรมการและผู้ช่วยเลขานุการ
สำหรับอำนาจ–หน้าที่สำคัญของ นบข. ได้แก่
1. กำหนดกรอบนโยบายและมาตรการด้านข้าวทั้งระบบ ตั้งแต่การผลิต การตลาด และการบริหารจัดการ
2. เสนอยุทธศาสตร์ข้าวระยะสั้น–ระยะยาวต่อคณะรัฐมนตรี
3. ส่งเสริมการวิจัย พัฒนาเมล็ดพันธุ์ ลดต้นทุน และยกระดับคุณภาพข้าว
4. พิจารณาหลักเกณฑ์มาตรการช่วยเหลือเกษตรกร โรงสี ผู้ค้า และผู้ส่งออก
5. ติดตามกำกับการดำเนินงานตามนโยบายและแผนงานที่อนุมัติ
6. แต่งตั้งคณะอนุกรรมการและคณะที่ปรึกษาเพื่อสนับสนุนการทำงาน
7. เชิญบุคคลหรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเข้าชี้แจงหรือให้ข้อมูล
8. ปฏิบัติงานอื่นตามที่นายกรัฐมนตรีหรือคณะรัฐมนตรีมอบหมาย
ปัจจุบันชาวนาไทยได้รับความเดือดร้อนจากราคาข้าวโลกตกต่ำ นายเกรียงศักดิ์ ตาปนานนท์ ที่ปรึกษากิตติมศักดิ์สมาคมชาวนาและเกษตรกรไทย และนายกกิตติมศักดิ์สมาคมโรงสีข้าวไทยกล่าวว่า ราคาข้าวที่ยังดีอยู่คือ ข้าวหอมมะลิ โดยข้าวเปลือกหอม
img for 0
มะลิสด ราคาเริ่มปรับขึ้นมา 11,500-12,000 บาท/ตัน ถ้าเทียบเป็นข้าวเปลือก ความชื้น 15% (ข้าวแห้ง) ราคา 14,500-15,000 บาท/ตัน แต่ปัญหาคือ ผลผลิตต่อไร่ของข้าวหอมมะลิต่ำมาก เมื่อเทียบกับข้าวหอมของประเทศผู้ผลิตข้าวอื่นอย่าง เวียดนาม จึงขอให้กรมการข้าว กระทรวงเกษตรและสหกรณ์เร่งปรับปรุงพันธุ์ข้าวให้มีคุณภาพสูงขึ้นและให้ผลผลิตต่อไร่สูงขึ้น
ขณะที่นายปราโมทย์ เจริญศิลป์ นายกสมาคมชาวนาและเกษตรกรไทยกล่าวว่า ที่น่าเป็นห่วงคือ ราคาข้าวขาว ล่าสุดเหลือกิโลกรัมละ 4-5 บาทหรือตันละ 4,000-5,000 บาทเท่านั้น ขณะที่ต้นทุนผลิตอยู่ที่ 5,500-6,000 บาท ขายข้าวแล้ว ก็ยังเป็นหนี้จึงอยากให้กระทรวงพาณิชย์แก้ปัญหาราคาข้าวที่ตกต่ำให้ด้วย