ธนาคารกลางจีน (PBC) ปลุกพลังโครงสร้างชำระเงินระหว่างประเทศ “CIPS” เชื่อมโยงสถาบันการเงินทั่วโลกกว่า 1,700 แห่ง ครอบคลุม 189 ประเทศ มูลค่าธุรกรรมพุ่งแตะ 175 ล้านล้านหยวนต่อปี เพิ่มขึ้นกว่า 43% สะท้อนการขยับฐานอำนาจทางการเงินสู่หยวน และเร่งลดบทบาทดอลลาร์ในระบบการค้าระดับโลก
จีนกำลังเร่งขยายบทบาท “เงินหยวน” บนเวทีการเงินโลก ผ่านการพัฒนา “ระบบการชำระเงินระหว่างธนาคารข้ามพรมแดน” หรือ CIPS (Cross-Border Interbank Payment System) ซึ่งเป็นระบบหลักที่ใช้รองรับธุรกรรมการค้าระหว่างประเทศ
รายงานจากสำนักข่าว Global Times ระบุว่า ในปีที่ผ่านมา ระบบ CIPS มีการประมวลผลธุรกรรมกว่า 175 ล้านล้านหยวน (ราว 24.55 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐ) และเชื่อมโยงสถาบันการเงินกว่า 1,700 แห่งใน 189 ประเทศทั่วโลก
ตัวเลขดังกล่าวสะท้อนการเติบโตอย่างก้าวกระโดด โดยมูลค่าธุรกรรมผ่านระบบเพิ่มขึ้นกว่า 43% จากปีก่อนหน้า และมีอัตราการเติบโตเฉลี่ยต่อปีสูงถึง 40.3% นับตั้งแต่ปี 2564 ซึ่งสะท้อนชัดว่า “CIPS” กำลังกลายเป็นเส้นเลือดใหญ่ของเศรษฐกิจดิจิทัลจีนที่กำลังแผ่ขยายสู่ระดับโลก
ธนาคารกลางจีนยังได้เชื่อมต่อระบบ CIPS เข้ากับ “หยวนดิจิทัล” (Digital Yuan) และเร่งขยายเครือข่ายสาขาธนาคารต่างประเทศ พร้อมทั้งเชื่อมโยงระบบชำระเงินแบบรวดเร็ว (Fast Payment) ระหว่าง จีนและฮ่องกง เมื่อเดือนมิถุนายนที่ผ่านมา เพื่ออำนวยความสะดวกในการโอนเงินข้ามพรมแดนให้รวดเร็วและปลอดภัยยิ่งขึ้น
ขณะเดียวกัน จีนยังส่งเสริมให้ “ชาวต่างชาติ” ใช้ระบบชำระเงินผ่านมือถือมากขึ้น โดยรายงานระบุว่า ในช่วงครึ่งแรกของปี 2568 มีผู้ใช้ต่างชาติลงทะเบียนแล้วกว่า 10 ล้านราย และยอดธุรกรรมผ่านระบบมือถือเพิ่มขึ้น 162% สะท้อนถึงการยอมรับในโครงสร้างดิจิทัลทางการเงินของจีนในวงกว้าง
ความเคลื่อนไหวดังกล่าวเป็นส่วนหนึ่งของยุทธศาสตร์ทางเศรษฐกิจในกรอบความร่วมมือ BRICS ซึ่งจีนมีบทบาทนำในการผลักดันให้เกิด โครงสร้างการชำระเงินอิสระ ที่ลดการพึ่งพาเงินดอลลาร์ และสร้างกลไกทางการเงินที่ “ไม่ถูกครอบงำโดยสหรัฐฯ” ปัจจุบัน ระบบ CIPS ได้ลงนามข้อตกลงการชำระบัญชีกับกว่า 40 ประเทศทั่วโลก เพื่อรองรับการชำระเงินในสกุลท้องถิ่นโดยตรง
ขณะเดียวกัน กลุ่ม BRICS ยังพัฒนาโครงสร้างการชำระเงินของตนเอง อาทิ “BRICS Pay” และ “BRICS Cross-Border Payment Initiative (BCBPI)” เพื่อเชื่อมโยงระบบการเงินระหว่างประเทศสมาชิกโดยใช้สกุลเงินท้องถิ่นในการชำระเงิน
แม้ระบบเหล่านี้จะแยกจาก CIPS ของจีน แต่ก็มีเป้าหมายเดียวกันคือ “ลดอิทธิพลของเงินดอลลาร์” และขยายอำนาจทางเศรษฐกิจในภูมิภาคเอเชีย แอฟริกา และลาตินอเมริกา
CIPS กดดันดอลล่าร์ ฉุดอิทธิพลอเมริการ่วง
การเติบโตของ CIPS ถือเป็น “หมากสำคัญ” ในยุทธศาสตร์การเงินระยะยาวของจีน ที่ต้องการสร้างระบบเศรษฐกิจโลกแบบ “พหุศูนย์” โดยไม่ต้องขึ้นอยู่กับโครงสร้างการเงินตะวันตก การที่ CIPS ขยายตัวกว่า 40% ต่อปีสะท้อนถึงการตอบรับจากภาคการเงินโลกที่กำลังมองหา “ทางเลือกใหม่” ในยุคที่ดอลลาร์เริ่มเสื่อมอิทธิพลลง
ในอีกไม่กี่ปีข้างหน้า หากระบบ CIPS และ BRICS Pay สามารถขยายการใช้งานเชิงพาณิชย์ได้จริง โลกอาจกำลังเห็น “ระเบียบการเงินใหม่” ที่มีหยวนดิจิทัลเป็นหนึ่งในเสาหลักสำคัญของระบบเศรษฐกิจโลกยุคใหม่ ซึ่งแน่นอนว่าจะกระทบต่อเงินดอลล่าร์สหรัฐซึ่งเป็นมหาอำนาจใหญ่อย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้.