เอเอฟพี - หนุ่มสาวชาวกัมพูชาที่พบว่าตัวเองอาจเป็นหนึ่งในกลุ่มเป้าหมายเมื่อประเทศประกาศใช้กฎหมายบังคับเกณฑ์ทหาร ได้แสดงความรู้สึกผสมปนเปกันระหว่างความวิตกกังวลและการประกาศถึงความรักชาติอย่างภาคภูมิใจ
“ครอบครัวของผมยากจน ถ้าผมถูกเรียกตัวไปเป็นทหาร ผมกังวลว่าครอบครัวอาจประสบปัญหาการเงิน ผมกังวลมาก” เวือน ดารา อายุ 25 ปี ทำอาชีพขับรถตุ๊กตุ๊กกล่าวกับผู้สื่อข่าวในกรุงพนมเปญ
นายกรัฐมนตรีฮุน มาเนต ระบุว่ากัมพูชาจะบังคับใช้กฎหมายที่กำหนดให้พลเมืองที่มีอายุ 18-30 ปี ต้องเข้ารับราชการทหารในปีหน้า โดยอ้างถึงความตึงเครียดที่เพิ่มสูงขึ้นกับประเทศไทย
ฮุน มาเนต เสนอให้ทหารเกณฑ์เข้ารับราชการเป็นเวลา 2 ปี เพื่อเสริมกำลังพล 200,000 นายของประเทศ หลังจากข้อพิพาทดินแดนลุกลามกลายเป็นการปะทะกันบริเวณชายแดน ที่ทำให้ทหารกัมพูชาเสียชีวิต 1 นายเมื่อปลายเดือนพ.ค.
พี่เขยของ เรย์ กิมฮัก นักศึกษาวิชาการออกแบบกราฟฟิก ที่เป็นทหารอาสาสมัคร ถูกส่งตัวไปยังชายแดนกัมพูชาแล้ว และชายหนุ่มวัย 21 ปีผู้นี้กล่าวว่าเขายินดีที่จะร่วมเดินทางไปกับพี่เขยหากถูกเกณฑ์เป็นทหาร
“เขาบอกว่าการนอนในป่านั้นลำบากและฝนตกหนักมาก แต่ความยากลำบากเหล่านี้ไม่ได้ทำให้ผมรู้สึกท้อถอยเลย” เรย์ กิมฮัก กล่าวกับผู้สื่อข่าวที่มหาวิทยาลัยของเขาในเมืองหลวง
“เราพร้อมที่จะปกป้องดินแดนของเรา เพราะถ้าเสียไปเราจะไม่มีวันได้กลับคืน” เรย์ กิมฮัก กล่าวเสริม
กฎหมายเกณฑ์ทหารของกัมพูชามีมาตั้งแต่ปี 2549 แต่ยังไม่เคยมีการบังคับใช้ ฮุน มาเนต กล่าวว่ากฎหมายนี้จะถูกใช้เพื่อทดแทนทหารที่ปลดประจำการ แต่ยังไม่ชัดเจนว่าจะมีการเรียกตัวพลเมืองจำนวนเท่าใด
ประเทศที่มีประชากร 17 ล้านคนแห่งนี้ มีประวัติศาสตร์อันยาวนานและมืดมนเกี่ยวกับการเกณฑ์ทหาร
ระบอบคอมมิวนิสต์เขมรแดงของพลพต ที่ปกครองประเทศตั้งแต่ปี 2518-2522 ได้เกณฑ์ผู้ชายวัยพร้อมสู้รบ และบางครั้งรวมทั้งเด็กเข้าร่วมกองทัพ ขณะที่กองทัพได้ก่อเหตุฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ที่คร่าชีวิตผู้คนไปถึง 2 ล้านคน
ชายอายุ 64 ปี คนหนึ่งที่ถูกเขมรแดงเกณฑ์เป็นทหารเมื่ออายุ 17 ปี บอกกับผู้สื่อข่าวของเอเอฟพีว่า เขาสนับสนุนการตัดสินใจของรัฐบาล แม้เขาจะเคยเผชิญกับทุ่นระเบิดในช่วงที่ยังเป็นทหารอยู่ก็ตาม
“ผมถูกพลพตบังคับให้เป็นทหาร การเป็นทหารไม่ใช่เรื่องง่าย แต่ผมสนับสนุนแผนการเกณฑ์ทหารของรัฐบาลเมื่อเผชิญกับข้อพิพาทชายแดนกับประเทศไทย เราจำเป็นต้องปกป้องดินแดนของเรา” ชายอายุ 64 ปี กล่าวกับผู้สื่อข่าว โดยขอไม่เปิดเผยชื่อ
ภายใต้กฎหมายเกณฑ์ทหารที่ประกาศบังคับใช้ใหม่นี้ ผู้ที่ปฏิเสธจะรับราชการในช่วงสงครามจะถูกจำคุก 3 ปี ขณะที่ผู้ที่ปฏิเสธการรับราชการทหารในช่วงบ้านเมืองสงบจะถูกจำคุก 1 ปี
ขณะจิบชาเขียวในร้านกาแฟ นักศึกษาด้านไอทีอายุ 18 ปี กล่าวว่าเขาสนับสนุนเต็มที่กับการเรียกร้องให้เข้าร่วมกองทัพของฮุน มาเนต
“เราควรเตรียมพร้อม เพราะความตึงเครียดกับประเทศเพื่อนบ้านกำลังทวีความรุนแรงขึ้น” นักศึกษาอายุ 18 ปี กล่าว และระบุว่าแต่โดยส่วนตัวแล้วเขาหวังว่าจะมีการเลื่อนการเกณฑ์ทหารออกไปเมื่อเขาเรียนจบ
“ผมค่อนข้างลังเลเพราะผมไม่เคยคิดมาก่อนว่าจะต้องเป็นทหาร ผมคิดว่าคนหนุ่มสาว 60% พร้อมที่จะเป็นทหาร ดังนั้นคนเหล่านี้สามารถเข้ารับราชการทหารก่อนได้ และคนที่ยังไม่พร้อมก็สามารถเข้ารับใช้ชาติทีหลังได้”
ภายใต้กฎหมายการเกณฑ์ทหารในปัจจุบัน ผู้หญิงจะได้รับอนุญาตให้เลือกทำงานอาสาสมัครแทนการรับราชการทหาร แต่พนักงานขายของบริษัทผู้ให้บริการอินเทอร์เน็ตวัย 23 ปี กล่าวว่าเธอพร้อมที่จะปฏิบัติหน้าที่ในแนวหน้า
เมื่อเดือนที่ผ่านมา ครอบครัวของเธอได้บริจาคเงินให้กับทหารกัมพูชาที่กำลังลาตระเวนตามแนวชายแดน ซึ่งความตึงเครียดกับไทยเพิ่มสูงขึ้นในพื้นที่พิพาทที่รู้จักกันในชื่อสามเหลี่ยมมรกต
“เราต้องทำอะไรสักอย่างเพื่อปกป้องประเทศของเรา ฉันรู้สึกภูมิใจในทหารของเรา พวกเขากล้าหาญมาก” หญิงสาว กล่าว
กัมพูชาจัดสรรงบประมาณด้านกลาโหมประมาณ 739 ล้านดอลลาร์ ในปี 2568 ที่เป็นสัดส่วนที่ใหญ่ที่สุดของงบประมาณแผ่นดิน 9,320 ล้านดอลลาร์ ตามข้อมูลอย่างเป็นทางการ
ฮุน มาเนต ให้คำมั่นว่าจะพิจารณาเพิ่มงบประมาณด้านกลาโหม ที่เป็นส่วนหนึ่งของการปฏิรูปเพื่อปรับปรุงกองทัพ
แต่ชายหนุ่มคนหนึ่งที่มีสิทธิถูกเกณฑ์เป็นทหารเรียกร้องให้รัฐบาลเลื่อนแผนออกไปเนื่องจากประเทศกำลังฟื้นตัวทางการเงินจากการระบาดของโควิด-19
“เศรษฐกิจของเรายังประสบปัญหา เราอยู่ในช่วงกำลังพัฒนาประเทศ ดังนั้นหากเราบังคับใช้กฎหมายในเร็วๆ นี้ เราอาจเผชิญกับปัญหาทางเศรษฐกิจ” นักศึกษาอายุ 20 ปี ที่ขอไม่เปิดเผยชื่อ กล่าว
อู วิรัก นักวิเคราะห์การเมืองกล่าวว่ากองทัพกัมพูชากำลังเผชิญกับความท้าทายจากภายใน ขณะที่กำลังพยายามให้ได้รับการยอมรับจากทหารเกณฑ์รุ่นใหม่
“การฝึกทหาร สายการบังคับบัญชา และวินัยทหาร ล้วนเป็นประเด็นปัญหาที่ต้องได้รับการแก้ไข และเพื่อให้การเกณฑ์ทหารได้ผลและได้รับการสนับสนุนและยอมรับจากประชาชน พวกเขาจำเป็นต้องได้รับความไว้วางใจ” อู วิรัก กล่าว.
