สำนักงานสถิติฯ ลุย Quick Survey ฟังเสียงประชาชนรายเดือน

สำนักงานสถิติแห่งชาติ พลิกบทบาท ปั้น 'Quick Survey' เป็นเรดาร์ข้อมูลเชิงรุก สำรวจเสียงประชาชนทุกเดือนทั่วประเทศ เปิดเผยโปร่งใส ใช้ขับเคลื่อนนโยบายด้วยข้อมูลจริง ไม่ใช่แค่ตัวเลขบนกระดาษ

ในยุคที่ข้อมูลคืออาวุธหนัก รัฐบาลไม่สามารถเพิกเฉยต่อเสียงจริงจากสังคมได้อีกต่อไป เพราะการตัดสินใจโดยไม่มีข้อมูล ก็คือการตัดสินใจบนความเสี่ยง "เสี่ยงพลาด เสี่ยงเพี้ยน และเสี่ยงผิด"

นี่คือจุดเปลี่ยนสำคัญของ สำนักงานสถิติแห่งชาติ (สสช.) ภายใต้การนำของ ดร.เอกพงษ์ หริ่มเจริญ ที่กำลังผลักดันองค์กรให้เปลี่ยนจาก หน่วยเก็บตัวเลข ไปสู่ เครื่องมือขับเคลื่อนนโยบาย ของภาครัฐ

หัวใจสำคัญของการเปลี่ยนผ่านนี้ คือ Quick Survey เครื่องมือสำรวจความคิดเห็นประชาชนรายเดือน ที่ไม่เพียงสะท้อนภาพจริงของสังคมไทยแบบเรียลไทม์ แต่ยังกลายเป็น "เรดาร์ทางสังคม" ที่ส่งเสียงเตือนรัฐบาลอย่างต่อเนื่องทุกเดือน

◉ Quick Survey คืออะไร? ทำไมสำคัญ?

Quick Survey คือการสำรวจความคิดเห็นประชาชนอายุ 18 ปีขึ้นไป ครอบคลุมทุกภูมิภาคทั่วประเทศ จำนวน 5,000 ตัวอย่างต่อโครงการ โดยใช้ทั้งวิธีพบตัวจริง (face-to-face) และออนไลน์ เพื่อให้ได้ข้อมูลที่ สะท้อนภาพจริง ครบทุกกลุ่มคน ไม่ใช่แค่เสียงจากเมืองหรือผู้ใช้อินเทอร์เน็ต

Quick Survey จึงต่างจากโพลทั่วไป ที่มักเน้นสำรวจผ่านโทรศัพท์ในเขตเมือง ซึ่งสุ่มและแคบเกินกว่าจะใช้เป็นฐานการตัดสินใจนโยบายจริงจัง

ที่สำคัญ ทุกผลสำรวจของ Quick Survey เปิดเผยต่อสาธารณะ ไม่ใช่รายงานลับเฉพาะรัฐบาล เพื่อให้ภาคประชาชน หน่วยงานรัฐ และองค์กรวิชาชีพต่างๆ นำไปใช้ประโยชน์ได้อย่างโปร่งใส

◉ สำรวจทุกเดือน เจาะประเด็นจริง

ในช่วงแรกเริ่ม Quick Survey ตั้งเป้าเก็บข้อมูลรายเดือนตามสถานการณ์สำคัญ เฉพาะใน 4 เดือนแรกของรัฐบาลอนุทิน ได้แก่

เดือน ต.ค.68 : สำรวจความพึงพอใจในชีวิต ความคาดหวังต่อรัฐบาล และจัดอันดับนโยบายเร่งด่วนที่ประชาชนอยากให้รัฐบาลขับเคลื่อน โดยจะเปิดเผยผลสำรวจส่วนนี้อย่างเป็นทางการต่อสาธารณะในวันที่ 10 พ.ย.68

เดือน พ.ย.68 : เจาะลึกความคิดเห็นต่อโครงการ "คนละครึ่งพลัส" ทั้งในแง่การเข้าถึง ความพึงพอใจ และข้อเสนอแนะ

เดือน ธ.ค.68 : ถามตรงถึง "ของขวัญปีใหม่ที่ประชาชนอยากได้จากรัฐบาล" พร้อมสะท้อนปัญหาเร่งด่วนที่สังคมต้องการให้รัฐเร่งแก้

เดือน ม.ค.69 : วัดการรับรู้และความพึงพอใจต่อผลงานรัฐบาลในช่วง 3 เดือนแรก และประเมินความเชื่อมั่นในภาพรวม

◉ ไม่ใช่แค่โพล แต่คือเครื่องมือกลางของรัฐ

"แม้ประเทศไทยจะมีโพลจากหลายสถาบันออกมาเป็นประจำ แต่ส่วนใหญ่ขาดความครอบคลุมและน้ำหนักเชิงวิชาการ มากพอจะใช้เป็นฐานข้อมูลเชิงนโยบาย" ดร.เอกพงษ์ กล่าว

สิ่งที่ทำให้ Quick Survey เหนือกว่า คือ มีเจ้าหน้าที่ประจำทุกจังหวัด, ใช้วิธีสัมภาษณ์ตัวต่อตัวจริง, สุ่มตัวอย่างจากทุกภาคส่วน ไม่จำกัดเฉพาะกลุ่มคนเมือง และเปิดเผยข้อมูลต่อสาธารณะ โปร่งใส ตรวจสอบได้

นี่จึงเป็นเครื่องมือที่ไม่เพียงฟังเสียงประชาชนเท่านั้น แต่ยังสามารถวัดผลตอบรับนโยบายที่ออกไปแล้ว และประเมินแนวโน้มความพึงพอใจต่อรัฐบาลแบบรายเดือน ได้อย่างแม่นยำ

◉ เปิดพื้นที่ร่วมออกแบบคำถาม

เพื่อให้ Quick Survey ไม่กลายเป็น "ดาต้าบนกระดาษ" สสช. ได้เชิญหน่วยงานต่างๆ เข้ามาร่วมออกแบบคำถามในแต่ละเดือน ให้ตอบโจทย์ภารกิจเฉพาะของแต่ละกระทรวง

ตัวอย่างเช่น เดือน มี.ค. ถามเรื่อง มาตรการฝุ่น PM 2.5 โดยให้กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เข้ามาร่วมออกแบบแบบสอบถาม หรือ ช่วงปิดเทอม ถามเรื่อง คุณภาพการศึกษาของเด็กไทย โดยร่วมกับกระทรวงศึกษาธิการ

แนวทางนี้ทำให้ Quick Survey กลายเป็น "เครื่องมือกลางของรัฐ" ที่หน่วยงานทุกแห่งสามารถใช้ร่วมกันได้ เป็นฐานข้อมูลเดียวกันที่ใช้พูดคุยกับประชาชนทั้งประเทศ