โลกออนไลน์เศร้าโศก "ฟิลเตอร์ขาวดำ" อาลัย สมเด็จพระพันปีหลวง

โลกออนไลน์กลายเป็นช่องทางหลักในการร่วมน้อมส่งเสด็จสู่สวรรคาลัย สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง โดยเฉพาะการใช้ "ฟิลเตอร์ภาพขาวดำ" ที่ช่วยให้ผู้ใช้แปลงภาพสีสันสดใสให้กลายเป็นโทนขาวดำ เพื่อเป็นสัญลักษณ์แห่งความโศกเศร้าและแสดงความอาลัย

จากการสำรวจเว็บไซต์และแพลตฟอร์มโซเชียลบนโลกออนไลน์ พบว่ามีผู้ใช้โพสต์ภาพที่ปรับฟิลเตอร์ขาวดำเพิ่มขึ้นหลายเท่าตัวในช่วงหลังจากสำนักพระราชวัง ออกประกาศสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เสด็จสวรรคต ณ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย ด้วยพระอาการสงบ สิริพระชนมพรรษาปีที่ 93

ปรากฏการณ์นี้เกิดขึ้นในรูปแบบคล้ายคลึงกับช่วงถวายความอาลัยพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร เมื่อปี พ.ศ. 2559 ซึ่งแม้จะไม่ได้มีการเผยแพร่ตัวเลขสถิติเฉพาะเจาะจง แต่เวลานั้นมีรายงานจากสื่อหลายแห่งยืนยันว่ามีผู้ใช้ออนไลน์จำนวนหลายล้านคน เปลี่ยนภาพโปรไฟล์และโพสต์เป็นโทนขาวดำเพื่อแสดงความอาลัย ซึ่งมาในปี 2568 ชาวออนไลน์ยังคงเห็นภาพขาวดำเพิ่มขึ้นอย่างก้าวกระโดดบนหลายแพลตฟอร์ม

***ออนไลน์ไร้สี

ไม่เพียงผู้ใช้ทั่วไปที่เปลี่ยนโปรไฟล์หรือโพสต์ภาพขาว-ดำเพื่อสื่อถึงความอาลัย แต่แบรนด์และร้านค้าบนสื่อออนไลน์มีการปรับภาพเป็นโทนขาว-ดำเพื่อให้สอดคล้องกับอารมณ์ของสังคมไทย


สำหรับ "ฟิลเตอร์ขาวดำ" นี้มีรากฐานมาจากเครื่องมือแก้ไขภาพพื้นฐานที่พัฒนาขึ้นตั้งแต่ยุคแรกของการถ่ายภาพดิจิทัล โดยในปัจจุบันถูกผสานเข้ากับอัลกอริทึมปัญญาประดิษฐ์ (AI) เพื่อให้การปรับแต่งรวดเร็วและแม่นยำยิ่งขึ้น


ผู้ใช้ทั่วไปและผู้ดูแลแบรนด์ สามารถเลือกโพสต์ หรือภาพที่ต้องการ ไว้อาลัย อาจเป็นภาพส่วนตัว ภาพร่วมกิจกรรม หรือโพสต์ข้อความ แล้วใช้ฟิลเตอร์ขาว-ดำ หรือแปลงภาพเป็นสี Grayscale / Black & White ในแอปถ่ายภาพ รวมถึงฟิลเตอร์ที่มีชื่อเกี่ยวข้องกับคำว่า "Mono" หรือ "Ink" นอกจากนี้ ผู้ใช้บางรายอาจแก้ไขภาพด้วยการสดความอิ่มตัวของสีหรือ Saturation ลงไปที่ -100 เพื่อลบสีทั้งหมด ทำให้ได้ภาพที่ร่วมแสดงความอาลัยในไม่กี่อึดใจ

***รวมวิธีปรับภาพขาวดำ

การทำภาพขาวดำเพื่อโพสต์ลงโซเชียลสามารถทำได้หลายวิธี ทั้งจากการใช้แอปพลิเคชันแต่งรูปบนมือถือ ฟิลเตอร์ในแอปโซเชียลมีเดีย หรือโปรแกรมแต่งภาพบนคอมพิวเตอร์


3 วิธีทำภาพขาวดำบนมือถือ ได้แก่ 1. ใช้ฟิลเตอร์ในแอปโซเชียล เช่น Instagram ที่มีฟิลเตอร์ "Tokyo" ที่จะเปลี่ยนภาพเป็นขาวดำ พร้อมเพิ่มความคมชัดและคอนทราสต์ในตัว และ TikTok ที่มีเทมเพลตสำหรับภาพขาวดำในแอป CapCut ที่ช่วยให้สร้างภาพสไตล์มินิมอลได้อย่างง่ายดาย

2. ใช้แอปแต่งรูป ทั้ง Adobe Express, Picsart และ CapCut ล้วนเป็นแอปที่ใช้งานง่ายและฟรี สามารถอัปโหลดรูปภาพแล้วเลือกฟิลเตอร์ "Grayscale" หรือ "ขาวดำ" เพื่อเปลี่ยนภาพได้ทันที ยังมีแอปพลิเคชัน Meitu ที่มีฟิลเตอร์ขาวดำหลายแบบให้เลือก และสามารถปรับแต่งความสว่าง คอนทราสต์ และเกรน (เม็ดสี) ได้อย่างละเอียด


นอกจากนี้ อีกแอปพลิเคชันที่หลายคนใช้งานคือ Snapseed: แอปฟรีจาก Google ที่มีฟังก์ชันการปรับแต่งภาพขาวดำขั้นสูง รวมถึงการเลือกปรับเฉพาะส่วนได้ ขณะที่บางรายอาจใช้แอปเฉพาะทาง ซึ่งเป็นแอปสำหรับแต่งภาพขาวดำโดยเฉพาะ เช่น Carbon, Darkroom หรือ BlackCam ที่มีเครื่องมือหลากหลายกว่า

3. ใช้กล้องใน iPhone ผู้ใช้สามารถใช้ฟิลเตอร์โทนสีgmkจากกล้องของ iPhone แล้วลดความสว่างลงเล็กน้อย เพื่อให้ได้ภาพขาวดำที่ดูดีน่าสนใจ

สำหรับวิธีทำภาพขาวดำบนคอมพิวเตอร์ สามารถใช้โปรแกรม Photoshop แล้วเปิดรูปภาพ จากนั้นไปที่เมนู Image เลือก Mode และเลือก Grayscale รวมถึงอาจใช้คำสั่ง Black & White หรือ Gradient Map ซึ่งจะช่วยให้ปรับแต่งค่าสีต่างๆ เพื่อควบคุมการไล่โทนสีเทาได้ละเอียดกว่า 


อีกโปรแกรมที่หลายคนใช้งานคือ Canva เมื่อเข้าสู่ระบบและอัปโหลดรูปภาพแล้ว สามารถคลิกที่ภาพ เลือกแก้ไขภาพ จากนั้นเลือกฟิลเตอร์ขาวดำ (Greyscale) ซึ่งจะปรับภาพตามเทคนิคการถ่ายภาพขาวดำให้โดดเด่น นั่นคือภาพขาวดำจะดูดีเมื่อมีส่วนที่สว่างมากๆ และส่วนที่มืดมากๆ อยู่ในภาพเดียวกัน

ด้วยวิธีการเหล่านี้ ภาพขาวดำจึงปรากฏทั่วบนโลกออนไลน์ แสดงถึงความอาลัยสมเด็จพระพันปีหลวง.