การเจรจาสหรัฐฯ-รัสเซียยังไม่สามารถทำความตกลงเรื่องยูเครนได้ แต่วอชิงตันแสดงท่าทีพร้อมตัดหางปล่อยวัด‘ยุโรป’

(เก็บความจากเอเชียไทมส์ https://asiatimes.com/2025/12/no-ukraine-deal-for-now-as-ukraine-suffers-reversals/)

No US-Russia deal for now, as Ukraine suffers reversals
by Stephen Bryen
05/12/2025

การเจรจาหารือระหว่างคณะผู้แทนสหรัฐฯ กับฝ่ายรัสเซียที่นำโดยประธานาธิบดีวลาดิมีร์ ปูติน เมื่อต้นเดือนธันวาคมที่ผ่านมา ยังไม่สามารถทำความตกลงหรือการประนีประนอมใดๆ ได้ ทว่ามีแนวโน้มอันชัดเจนว่าฝ่ายยุโรปกำลังถูกกีดกันออกมา และถูกวอชิงตันมองว่าเป็นพวกที่คอยทำตัวกีดขวาง

ไม่ว่าฝ่ายรัสเซียหรือฝ่ายอเมริกันต่างก็ไม่ได้เปิดเผยอะไรมากนัก เกี่ยวกับการเจรจาหารือกันในกรุงมอสโกเมื่อวันที่ 2 ธันวาคมที่ผ่านมา การเจรจาคราวนี้ใช้เวลายาวนานถึง 5 ชั่วโมง

คู่ขนานกันไปกับการหารือในมอสโก รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ เซียร์เก ลาฟรอฟ ของรัสเซีย ก็ได้ไปพบปะกับ หวัง อี้ สมาชิกกรมการเมืองแห่งคณะกรรมการกลางพรรคคอมมิวนิสต์จีน และรัฐมนตรีต่างประเทศของจีน การพบปะในจีนครั้งนี้เป็นการสนองวัตถุประสงค์ของการสร้างเสริมความแข็งแกร่งให้แก่ความเป็นหุ้นส่วนกันระหว่างรัสเซียกับจีน ซึ่งเป็นบางสิ่งบางอย่างที่ทำให้วอชิงตันรู้สึกวิตกกังวลอย่างล้ำลึก

การเจรจากัน 5 ชั่วโมงที่มอสโกคราวนี้ ตัวแทนของสหรัฐฯคือ ผู้แทนพิเศษ สตีฟ วิตคอฟฟ์ (Steve Witkoff) กับ จาเรด คุชเนอร์ (Jared Kushner) บุตรเขยของประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ โดยที่ไม่มีสมาชิกคนอื่นใดอีกเลยนอกเหนือจากล่ามแปลอีก 1 คน ทั้งฝ่ายสหรัฐฯและฝ่ายรัสเซียยังต่างไม่มีผู้เชี่ยวชาญด้านการทหารเข้าร่วมในการหารือ

คณะผู้แทนฝ่ายรัสเซีย ประกอบด้วยประธานาธิบดีวลาดิมีร์ ปูติน, ยูริ อูชาคอฟ (Yury Ushakov) ผู้ช่วยอาวุโสด้านการต่างประเทศของประธานาธิบดีรัสเซีย, และ คิริลล์ ดมิเตรียฟ (Kirill Dmitriev) ผู้แทนพิเศษของประธานาธิบดีรัสเซียที่ดูแลเรื่องความร่วมมือทางการลงทุนและทางเศรษฐกิจกับต่างประเทศ

ตามรายงานข่าวเท่าที่ทั้งสองฝ่ายแถลงออกมาให้ทราบ การเจรจาคราวนี้ไม่ได้ส่งผลให้มีการทำความตกลงหรือการประนีประนอมใดๆ ทางสหรัฐฯนั้นได้ยื่นเสนอเอกสารรวม 4 ฉบับ ฉบับหนึ่งคือสิ่งที่ในตอนแรกเรียกกันว่าข้อเสนอ 21 ข้อ และเอกสารอื่นๆ อีก 3 ฉบับ อย่างไรก็ดี ไม่มีการเผยแพร่เอกสารเหล่านี้ให้สาธารณชนรับทราบ

อูชาคอฟนั้นเป็นนักการทูตอาชีพที่ได้เคยดำรงตำแหน่งเอกอัครราชทูตรัสเซียประจำสหรัฐฯเป็นเวลา 10 ปี

ส่วน ดมิเตรียฟ เป็นผู้สำเร็จการศึกษาจากมหาวิทยาลัยฮาวาร์ด โดยอาชีพความชำนาญแล้วเขาเป็นนายธนาคารเพื่อการลงทุน และปัจจุบันเป็นผู้อำนวยการใหญ่ของ กองทุนการลงทุนโดยตรงของรัสเซีย (Russian Direct Investment Fund) ที่เป็นกองทุนความมั่นคั่งแห่งชาติ (sovereign wealth fund) กองทุนหนึ่งของแดนหมีขาว เขามีประสบการณ์ในการเจรจาทำดีลด้านการลงทุนมาแล้วทั้งในซาอุดีอาระเบีย, สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ (ยูเออี), จีน, กาตาร์, คูเวต, บาห์เรน, เกาหลีใต้, ญี่ปุ่น, เวียดนาม, อิตาลี, และฝรั่งเศส อย่างไรก็ดี ตั้งแต่ปี 2022 เป็นต้นมา ดมิเตรียฟถูกสำนักงานควบคุมทรัพย์สินต่างประเทศของกระทรวงการคลังสหรัฐฯแซงก์ชั่นคว่ำบาตร เช่นเดียวกับ กองทุนการลงทุนโดยตรง ที่เขาดูแลอยู่ โดยนี่คือส่วนหนึ่งแห่งความพยายามของคณะบริหารของประธานาธิบดีโจ ไบเดน ที่มุ่งหาทางโค่นล้มรัฐบาลปูติน

การเจรจาหารือกันที่มอสโกมีขึ้น ขณะที่รัสเซียกำลังสามารถกำชัยชนะที่สำคัญๆ และมีความหมายทางยุทธศาสตร์ในสมรภูมิยูเครน ซึ่งรวมไปถึงการตีเมืองโปครอฟสก์ (Pokrovsk) แตก (เมืองนี้ยังรู้จักกันในชื่อว่า คราสโนอาร์เมสก์ Krasnoarmeisk ซึ่งเป็นชื่อเรียกเมืองนี้ในภาษารัสเซีย) พวกนักวิเคราะห์จำนวนมากคิดกันว่า กระบวนการของการที่กองทัพของยูเครนเกิดการแตกแยกออกเป็นเสี่ยงๆ กำลังเกิดขึ้นแล้วในเวลานี้ ขณะที่กองกำลังฝ่ายยูเครนกำลังสูญเสียดินแดนมากขึ้นเรื่อยๆ และปราศจากยุทธศาสตร์สำรองเผื่อถอยใดๆ ให้สังเกตเห็นได้เอาเลย


ในเวลาที่การเจรจาในมอสโกกำลังดำเนินอยู่นั้น โวโลดิมีร์ เซเลนสกี อยู่ในยุโรป ขณะอยู่ในฝรั่งเศส เขาได้พบหารือกับประธานาธิบดีเอมมานูเอล มาครง ด้วยจุดมุ่งหมายที่จะแสวงหาทั้งเงินทุนและกองทหารมาช่วยเหลือยูเครนให้อยู่รอด แต่ไม่ได้มีการประกาศคำมั่นสัญญาหนักแน่นใดๆ ออกมาหลังจากการเจรจา เซเลนสกียังได้เรียกร้องขอให้จัดการหารือขึ้นในยุโรป อาจจะเป็นที่ไอร์แลนด์ หรือไม่ก็ที่กรุงบรัสเซลส์ ระหว่างตัวเขากับวิตคอฟฟ์และคุชเนอร์ ในเที่ยวเดินทางกลับจากมอสโกของ 2 คนหลัง ปรากฏว่าการหารือที่วางแผนเอาไว้นี้ได้ถูกยกเลิก และเซเลนสกีก็เดินทางกลับกรุงเคียฟอย่างรีบร้อน

วาเลรี ซาลุซนี (Valerii Zaluzhny) อดีตผู้บัญชาการของกองทัพยูเครน ซึ่งเวลานี้เป็นเอกอัครราชทูตยูเครนประจำสหราชอาณาจักร ก็ดูเหมือนกำลังวางแผนการเพื่อกลับเคียฟเช่นกัน เขาได้เขียนบทความเผยแพร่ทางหน้าความเห็น ของหนังสือพิมพ์เทเลกราฟ (Telegraph) ในสหราชอาณาจักร โดยใช้ชื่อเรื่องว่า “วิธีที่จะทำให้ปูตินปราชัยและสร้างยูเครนที่ดีกว่าเดิมขึ้นมา” (“How to Defeat Putin and Build a Better Ukraine.”) [1] ในบทความนี้ ซาลุซนี บอกว่า ยูเครนจำเป็นที่จะต้องสร้างเสริมความแข็งแรงให้แก่ “รากฐานต่างๆ แห่งความยุติธรรม โดยผ่านการสู้รบเอาชนะการทุจริตคอร์รัปชั่นและการสร้างระบบศาลที่ซื่อสัตย์สุจริตขึ้นมา"

เขาอ้างว่า “ความพยายามในการทำสงครามของยูเครนนั้น ขาดไร้ซึ่งเป้าหมายทางการเมืองที่แน่นอนชัดเจน จึงทำให้ยุทธศาสตร์ทางทหารไร้ประสิทธิภาพ” เขากล่าวว่า “บางทีเป้าหมายทางการเมืองหลักสำหรับยูเครน น่าจะได้แก่การลิดรอนโอกาสของรัสเซียที่จะแสดงพฤติการณ์ก้าวร้าวรุกรานต่อยูเครนในอนาคตอันใกล้นี้”

เรื่องนี้จะทำสำเร็จได้อย่างไร เขาไม่ได้อธิบาย และตลอดทั้งบทความชิ้นนี้เห็นได้ชัดเจนว่ามุ่งหมายที่จะโปรโมต ซานุซนี ขึ้นมาในฐานะผู้ที่จะก้าวเข้าแทนที่เซเลนสกี โดยที่ดูเหมือนว่ายึดโยงอยู่กับจินตนาการอันเลื่อนลอยเกี่ยวกับสถานการณ์สงคราม และความฝันเฟื่องที่ว่าพวกพันธมิตรทั้งหลายของยูเครนจะส่งกองกำลังเข้ามาเอาชนะสงครามคราวนี้

เวลาเดียวกันนี้ ฝ่ายรัสเซียยังคงแสดงท่าทีมุ่งหน้ารุกโจมตีทางทหารต่อไป โดยที่มอสโกอาจจะกำลังคาดการณ์ว่า ในไม่ช้าก็เร็ว วอชิงตันจะยอมรับหนทางในการแก้ไขสงครามยูเครนที่นำโดยรัสเซีย (โดยที่มีการตบแต่งสร้างข้ออ้างต่างๆ มาประกอบให้สอดคล้องเหมาะสม)

เป็นที่ชัดเจนว่า ด้วยการที่จีนกำลังทำท่าเป็นภัยคุกคามทางด้านความมั่นคงที่สำคัญต่อผลประโยชน์ต่างๆ ของสหรัฐฯในแปซิฟิก และด้วยการที่องค์การนาโต้กำลังแสดงความไร้สติออกมามากขึ้นเรื่อยๆ คณะบริหารทรัมป์จึงต้องการหาทางออกจากสถานการรณ์ และแน่นอนทีเดียวว่าไม่ได้ต้องการให้เกิดการสู้รบขัดแย้งในขนาดขอบเขตกว้างขวางยิ่งขึ้นในยุโรป (อันเป็นบางสิ่งบางอย่างที่บางฝ่ายในนาโต้ ซึ่งบางทีอาจจะรวมไปถึง โดยเฉพาะอย่างยิ่งสหราชอาณาจักร มีความปรารถนาให้บังเกิดขึ้นอย่างเห็นได้ชัด ส่วนหนึ่งก็ด้วยเหตุผลว่ามันจะเป็นการหันเหความสนใจให้ออกไปจากสภาพทางเศรษฐกิจและทางสังคม ในสหราชอาณาจักรเองที่กำลังเลวร้ายลงเรื่อยๆ)

การที่ยูเครนเปิดการใช้โดรนถล่มโจมตีการเดินเรือพาณิชย์ในทะเลดำ ซึ่งรวมไปถึงการเล่นงานเรือพาณิชย์ติดธงรัสเซียลำหนึ่ง [2] ที่กำลังขนส่งน้ำมันดอกทานตะวัน กลายเป็นสัญญาณเตือนภัยที่ทำให้ตุรกีและโรมาเนียหวาดผวา เนื่องจาก 2 ประเทศนี้ต่างต้องพึ่งพาอาศัยการเดินเรือพาณิชย์ในทะเลดำเป็นอย่างมาก

การโจมตีเหล่านี้ของฝ่ายยูเครนอาจก่อตัวปะทุขึ้นมาโดยที่ไม่ได้มีการติดต่อประสานงานกับพวกที่ปรึกษานาโต้ ทว่ามันแทบเป็นที่แน่นอนอยู่แล้วว่ายูเครนจะต้องได้รับความช่วยเหลือจากเพลเยอร์นาโต้สักรายหนึ่งหรืออาจจะมากกว่านั้น

ปูตินเพิ่งประกาศว่า รัสเซียพร้อมแล้วที่จะสกัดกั้นขัดขวางไม่ให้ยูเครนใช้ท่าเรือใดๆ ของตน [3] โดยถือเป็นผลพวงต่อเนื่องจากการก่อการโจมตีเหล่านี้

มันจึงดูเหมือนกับว่า จะไม่มีการพบปะหารือระหว่างทรัมป์กับปูติน อย่างน้อยที่สุดก็ในระยะใกล้ๆ นี้ เนื่องจากมันยังไม่มีอะไรให้ต้องเจรจากันในตอนนี้ ทว่าถ้าหากยูเครนยังคงเสื่อมถอยอย่างรวดเร็วแบบที่กำลังเกิดขึ้นในขณะนี้ต่อไปอีก และฝ่ายรัสเซียเตรียมตัวที่จะประกาศเงื่อนไขต่างๆ ต่อระบอบปกครองที่อยู่ในฐานะพ่ายแพ้ปราชัยเสียแล้ว วอชิงตันย่อมต้องการจะรักษากอบกู้สิ่งที่ตนยังสามารถกระทำได้ รวมทั้งพยายามประคับประคองเอาไว้ให้ได้มากที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ ในผลลัพธ์สุดท้ายที่จะออกมา

ฝ่ายยุโรป (และนาโต้) ไม่น่าที่จะมีบทบาทใดๆ ในการทำความตกลงกัน เนื่องจากวอชิงตันพิจารณาเห็นว่าพวกเขาเป็นพวกมุ่งคัดค้านขัดขวางและสะเพร่างุ่มง่าม สหรัฐฯกำลังพรักร้อมแล้วที่จะใช้จังหวะก้าวเดินต่างๆ เพื่อตัดพวกเขาทิ้งไป แม้กระทั่งในการแบ่งปันแลกเปลี่ยนข้อมูลด้านข่าวกรองระดับที่มีความอ่อนไหว

สตีเฟน ไบรเอน เป็นอดีตรองปลัดกระทรวงกลาโหมฝ่ายนโยบายของสหรัฐฯ ข้อเขียนชิ้นนี้ทีแรกสุดปรากฏอยู่บนจดหมายข่าว Weapons and Strategy ในแพลตฟอร์ม Substack ของเขา

เชิงอรรถ

[1] https://www.telegraph.co.uk/news/2025/11/29/how-to-defeat-putin-and-build-a-better-ukraine/
[2] https://www.euronews.com/2025/12/02/third-russian-tanker-attacked-in-the-black-sea-turkey-says
[3] https://www.reuters.com/world/europe/putin-threatens-cut-ukraine-off-sea-after-attacks-tankers-2025-12-02/