แรงงานกัมพูชาที่เดินทางกลับจากไทย กำลังประสบปัญหาหนี้สินท่วมตัวและขาดแคลนทักษะฝีมือตามความต้องการของงานในบ้านเกิดเมืองนอน ส่งผลให้บางส่วนไม่มีทางเลือก ยกเว้นแต่ลักลอบกลับไทยเพื่อหางานทำ ท่ามกลางสภาวะที่เรียกว่า อยู่บ้านอาจปลอดภัยแต่ต้องดิ้นรนเอาชีวิตรอด ตามรายงานของคิริโพสต์ สื่อมวลชนกัมพูชาภาคภาษาอังกฤษในวันจันทร์(8ก.ย.)
ราว 1 เดือนหลังจากกลับบ้าน ตามหลังมีข้อตกลงหยุดยิงระหว่างกัมพูชาและไทย สำนักข่าวคิริโพสต์อ้างคำสัมภาษณ์ของ Teat Chany แรงงานก่อสร้างวัย 36 ปี ที่เดินทางกลับจากไทยพร้อมสามีและลูกๆ 3 คน บอกว่าตอนแรกเธอคิดว่าครอบครัวของเธอปลอดภัยแล้ว แต่ไม่นานนัก เธอก็ตระหนักว่าความปลอดภัยนั้นไม่สำคัญเท่ากับการมีชีวิตรอด
"ตอนนี้เราปลอดภัย แต่เราไม่สามารถยืนหยัดต่อไปได้" Chany ให้สัมภาษณ์กับคิริโพสต์ผ่านทางโทรศัพท์ เธออธิบายถึงหนทางความพยายามเอาชีวิตรอดโดยไม่มีงานทำ ต้องแบกรับภาระหนี้ที่กู้มาจากธนาคาร 13,000 ดอลลาร์สหรัฐฯ(ราว 4.2 แสนบาท) และค่าใช้จ่ายต่างๆที่ทำให้ลูกๆทั้ง 3 ได้ร่ำเรียนในโรงเรียนต่อไป เธอและสามีรู้สึกว่าไม่มีทางเลือก ดังนั้นจึงเสี่ยงความปลอดภัยเดินทางกลับไทยผ่านชายแดน เพื่อหางานทำอีกครั้งในภาคการก่อสร้าง
"เขาถูกบีบให้ต้องกลับไปยังประเทศไทย เพราะว่าเรามีหนี้ธนาคาร" Chany คร่ำครวญ "เราไม่อยากกลับไป แต่เราไม่มีรายได้มาจ่ายค่าการศึกษาลูกๆและเงินกู้ยืม การอยู่ที่บ้าน ไม่ใช่ทางเลือก" อย่างไรก็ตามทาง Chany ยอมรับว่าแม้สามีของเธอมีใบอนุญาตอย่างถูกกฎหมายสำหรับทำงานในไทย แค่เธอก็กังวลเกี่ยวกับความปลอดภัยของเขา สืบเนื่องจากการเลือกปฏิบัติและการคุ้มครองอย่างจำกัด
อ้างอิงข้อมูลจากสำนักงานสินเชื่อกัมพูชา พบว่าตัวเลขสินเชื่อคงค้างเพิ่มขึ้นเป็น 15,900 ล้านดอลลาร์(ราว 5.1 แสนล้านบาท) ในไตรมาสแรกของปี 2025 โดยที่หนี้จำนองและสินเชื่อส่วนบุคคล คิดเป็นสัดส่วน 50% และ 48% ตามลำดับ
คิริโพสต์รายงานว่าแรงกดดันทางการเงินยังคงกดดันให้แรงงานจำนวนมากที่เดินทางกลับมายังกัมพูชา ตัดสินใจเสี่ยงลักลอบกลับไปทำงานในต่างแดนแบบผิดกฎหมายอีกรอบ โดยนับตั้งแต่วันที่ 1 กรฏาคม จนถึงวันที่ 31 สิงหาคม เจ้าหน้าที่ไทยจับกุมแรงงานต่างด้าวชาวกัมพูชาไปแล้ว 440 ราย ในนั้นมีผู้หญิง 93 คนและเด็ก 18 คน ในความพยายามกลับเข้าไปยังประเทศไทย ผ่านจังหวัดสระแก้ว อ้างอิงข้อมูลจาก เลือง โสภณ เจ้าหน้าที่ของศูนย์แนวร่วมแรงงานและสิทธิมนุษยชนแห่งกัมพูชา(CENTRAL) ประจำกรุงเทพฯกล่าว
เมื่อวันที่ 31 สิงหาคม ตำรวจในจังหวัดพระตะบอง จับกุมบุคคล 4 รายที่เชื่อว่าคอยอำนวยความสะดวกต่อการข้ามชายแดนผิดกฎหมายของแรงงาน 17 คนในวันที่ 29 สิงหาคม
โสภณ บอกว่าแรงงานจำนวนมากที่เดินทางกลับมากัมพูชา ประสบปัญหาในการหางาน สืบเนื่องจากกระบวนการสมัครที่ยืดยาวและเป็นแรงงานไร้ฝีมือ "บางคนถึงขั้นเดินทางไปพนมเปญเพื่อหางาน แต่ต้องกลับบ้าน เพราะไม่สามารถหาทางที่เหมาะสมได้"
งานวิจัยเมื่อเร็วๆนี้ของสถาบันพัฒนาทรัพยากรกัมพูชา(CDRI) ชี้ให้เห็นถึงขอบเขตความท้าทายอย่างใหญ่โต มีแรงงานกัมพูชาราว 720,000 คน จากทั้งหมด 910,000 คน ที่เดินทางกลับบ้านจากวิกฤตชายแดน แต่จนถึงตอนนี้มีผู้ได้งานแล้วแค่ 21% ขณะที่อีกเกือบครึ่งล้านคนยังคงตกงาน
CDRI เตือนว่าหากสถานการณ์ยังเป็นเช่นนี้ต่อไป ความขัดสนในหมู่ครัวเรือนที่เดินทางกลับจากไทยอาจเพิ่มจาก 30% สู่ระดับ 50% และมันไม่ใช่แค่ก่อความทุกข์ทรมานแก่ตัวบุคคลเท่านั้น แต่ยังส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจชนบทของกัมพูชา ซึ่งพึ่งพิงมาช้านานต่อเงินที่แรงงานในต่างแดนส่งกลับบ้าน
โสภณ เน้นว่าค่าจ้างระดับต่ำ สภาพแวดล้อมการทำงานที่ย่ำแย่ หรือไม่สามารถตอบสนองความต้องการด้านทักษะฝีมือ ทำให้แรงงานต้องพบกับความผิดหวัง "แรงงานเกือบทั้งหมดที่เดินทางกลับมา ล้วนแต่เป็นคนงานก่อสร้างหรือไม่ก็พ่อค้าแม่ค้า พวกเขาไม่สามารถความสามารถที่บริษัทต่างๆต้องการ ดังนั้นการกลับสู่ภาคแรงงานจึงยากลำบากมากๆ"
ขณะเดียวกันทาง CDRI ชี้ว่าแม้ไทยกำลังเผชิญกับปัญหาขาดแคลนแรงงานอย่างรุนแรง แต่กำลังเปลี่ยนยุทธศาสตร์สู่ความหลากหลายด้านแรงงานต่างด้าว ด้วยการเสาะหาข้อตกลงกับประเทศต่างๆอย่างเช่น ศรีลังกา, เนปาล และ ฟิลิปปินส์
เพื่อตอบสนองต่อภาวะดิ้นรนกระเสือกกระสนของแรงงานกัมกูชา ทาง Chany เรียกร้องทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้อง โดยเฉพาะอย่างยิ่งัฐบาล ใช้มาตรการต่างๆเพื่อลดภาวะเงินเฟ้อและมอบแรงสนับสนุนแก่กลุ่มคนที่มีภาระหนี้สิน
"ฉันนึกว่าจะมีงานมากมายในกัมพูชา ค่าใช้จ่ายของเรานั้นสูงมาก นอกเหนือจากนี้แล้ว เรายังจำเป็นต้องสำรองการใช้จ่ายในชีวิตประจำวัน ด้วยสิ่งต่างๆกำลังแพงขึ้น รายได้ของเราจึงไม่เพียงพอ มันจะยอดเยี่ยมมาก ถ้าฝ่ายที่เกี่ยวข้องสามารถลดค่าครองชีพและสนับสนุนครอบครัวทั้งหลายอย่างเช่นครอบครัวของฉัน เราไม่มีทางเลือก ยกเว้นต้องออกไปยังต่างแดน เพื่อความอยู่รอด"
คิริโพสต์รายงานว่าแรงงานกัมพูขาเริ่มเดินทางกลับประเทศในวันที่ 15 มิถุนายน ตามหลังเสียงเรียกร้องของนายกรัฐมนตรีฮุน มาเน็ต โดยในตอนนั้นเขารับประกันเกี่ยวกับตำแหน่งงานและบอกว่าจะให้การสนับสนุนทางการเงิน
(ที่มา:คิริโพสต์)